Modlitwa eucharystyczna – kanon
„Nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś swoje życie oddaje za przyjaciół swoich” – mówił Pan do swoich uczniów. On sam ukazał nam tę Miłość na Golgocie, na której umarł raz jeden za wszystkich ludzi wszystkich czasów. Warto tę rzecz wyjaśnić: Pan umarł za wszystkich, jednak zrobiłby to nawet dla jednego człowieka – dla Ciebie. I właśnie ta Jego ofiara „za wszystkich” i to Jego definitywne zwycięstwo, do udziału w którym zaproszeni jesteśmy „wszyscy”, zostaje sakramentalnie uobecnione w konsekracji – w samym „sercu” mszalnego kanonu.
Nazwą „Modlitwa eucharystyczna” są objęte działania i modlitwy począwszy od wezwania „Pan z wami” (po odpowiedzi wiernych „Amen” na modlitwę nad darami) do „Amen” wypowiadanego po doksologii „Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie…”. W Rzymie modlitwa ta była nazywana Kanonem. Nazwa ta oznacza dosłownie „trzcinę”, a w szerszym sensie normę, regułę, wzór. Modlitwy kanonu są bowiem modlitwami, które się nie zmieniają. Stanowią niezmienny fundament Eucharystii.
Modlitwa eucharystyczna jest więc główną częścią całej liturgii. Szacunek do niej i dla „dziejącej się” pod zasłoną Tajemnicy zbawienia doprowadziły do tego, że we wczesnym średniowieczu pojawił się zwyczaj cichego odmawiania Kanonu. W późniejszym czasie stało się to wręcz regułą, co w efekcie przyniosło negatywny skutek – z powodu nieznajomości łaciny kanon rzymski zaczął się stawać dla wiernych coraz mniej zrozumiały. Do zmiany doszło dopiero w czasie reformy liturgii, kiedy to w 1965 r. pozwolono na głośne odmawianie Kanonu, a w 1967 r. wprowadzono do liturgii języki narodowe, więc modlitwa eucharystyczna została z powrotem „udostępniona” ludowi Bożemu. W kolejnych latach wprowadzono do Liturgii trzy nowe Modlitwy eucharystyczne, dlatego celebrans ma dziś do wyboru: tzw. Kanon Rzymski – najstarszy tekst, zalecany do odmawiania zwłaszcza w niedziele i większe uroczystości; Drugą Modlitwę Eucharystyczną – nazywaną czasami Modlitwą Eucharystyczną epoki męczenników; Trzecią Modlitwę Eucharystyczną – która jest modlitwą zupełnie nową i Czwartą Modlitwę Eucharystyczną, której istotne części pochodzą z liturgii wschodniej św. Bazylego. Dla diecezji polskich, oprócz wspomnianych czterech, wprowadzono jeszcze sześć dodatkowych Modlitw Eucharystycznych (m. in. przeznaczonych dla Mszy z udziałem dzieci, czy podkreślających tajemnicę pojednania).
Kanon rozpoczyna się od wysławiania cudów Bożych. Po modlitwach wstawienniczych za Kościół i jego członków, kolejne teksty tworzą wstęp i przygotowanie do ofiary, która się dokona wraz z konsekracją. Następnie, w drugiej części, po przypomnieniu dzieła zbawienia w Starym i Nowym Testamencie przychodzi prośba o owocną Komunię – chodzi o umocnienie mistycznego ciała Chrystusa, jakim stajemy się jednocząc się z Panem.
Modlitwa Eucharystyczna jest więc dziękczynieniem oraz uwielbieniem Boga Ojca przez Chrystusa w Duchu Świętym. Podkreślona jest w niej rola i sprawcza moc Ducha Świętego przy składaniu Najświętszej Ofiary i przy jednoczeniu oraz uświęcaniu wiernych. Ofiara eucharystyczna jest absolutnie skuteczna, zaś my możemy się stawać – dzięki zjednoczeniu z Chrystusem – coraz pełniejszym, coraz bardziej całkowitym darem ofiarnym dla Ojca niebieskiego.
Szczegółowo o poszczególnych częściach Modlitwy eucharystycznej powiemy w następnym artykule.
s. Marzena Władowska CHR, „Posłaniec św. Antoniego” (styczeń-luty 2017)
Dodaj komentarz